Y Bont Gludo
Sylwch, oherwydd y Prosiect Trawsnewid Pont Gludo parhaus, mae'r safle ar gau ar hyn o bryd.
Mae’r prosiect yn cynnwys dwy elfen benodol: adeiladu canolfan ymwelwyr newydd ar gyfer y safle, a’r gwaith adfer sy’n digwydd ar y bont fyd-enwog ei hun.
Bydd y ganolfan ymwelwyr ar agor ar gyfer ymweliadau cymunedol ac ysgolion wedi’u trefnu o fis Ionawr 2025, gan gynnig cipolwg cyntaf i bobl Casnewydd ar y cyfleusterau newydd gwych sydd ar gael.
Mae cyllid ar gyfer y prosiect trawsnewid wedi dod o Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol, Llywodraeth Cymru, a Sefydliad Wolfson, gyda’r cyngor hefyd yn gwneud cyfraniad ariannol.
Rydym yn annog ymwelwyr i’n dilyn ar gyfryngau cymdeithasol i gael gwybodaeth am gynnydd a digwyddiadau:
Twitter a Facebook - @NpTbridge
Instagram - @nptbridge1906
Mae Pont Gludo hynod Casnewydd yn un o ddim ond chwe phont gludo weithredol ledled y byd o gyfanswm o ugain a adeiladwyd.
Agorodd y bont ym 1906 ac mae wedi dominyddu tirlun Casnewydd ers hynny.
Gwyliwch y Fideo
Yn y bôn, fferi ar grog yw’r bont gludo sy’n gallu gweithredu'n fwy effeithlon na fferi gonfensiynol.
Mae trawst uchel sy'n caniatáu i longau fynd oddi tano yn hongian o dyrrau ar bob pen.
Ar y trawst mae trac rheilffordd y mae cerbyd neu 'deithiwr' yn symud ar hyd iddo.
Mae hirgwch neu blatfform yn hongian o'r cerbyd a gellir ei dynnu o un ochr i'r afon i'r llall drwy gyfrwng cebl cludo.
Pwerir y Bont Gludo gan ddau fodur trydan â phŵer ceffyl o 35.
Er mai syniad y peiriannydd o Sais Charles Smith oedd y 'fferi o'r awyr', adeiladwyd yr enghraifft go iawn gyntaf gan y Sbaenwr Alberto Palacio a’r Ffrancwr Ferdinand Arnodin ym 1893 yn Portiugalete ger Bilbao yng Nglwad y Basg.
Ewch i wefan y World Association of Transporter Bridges
Pam Bont Gludo?
Ym 1900 roedd Casnewydd yn borthladd prysur iawn, llawer ohono wedi’i leoli i fyny’r afon o ble mae’r Bont Gludo bellach yn sefyll.
Roedd diwydiant yn ehangu ar ochr ddwyreiniol yr afon a oedd, i'r boblogaeth ar yr ochr orllewinol, yn golygu taith gerdded 4 milltir i groesi'r afon dros bont y dref i gyrraedd y gwaith.
Roedd fferi'n gweithredu ond roedd amseroedd newidiol y llanw a'r gwahaniaeth eithafol rhwng y llanw a’r trai yn golygu nad oedd hwn yn ddull ymarferol o groesi ar gyfer gwaith. Bu nifer o ddamweiniau angheuol hefyd.
Roedd Peiriannydd y Fwrdeistref, Robert Haynes, wedi clywed am y pontydd arloesol newydd oedd yn cael eu hadeiladu ar y cyfandir ac wedi annog y cyngor i ymweld â'r bont gludo newydd yn Rouen yn Ffrainc.
Roedd pont gludo yn cynnig ateb economaidd gan fod twnelu yn dechnegol anodd a drud ac roedd ar bont gonfensiynol angen esgynfa hir iawn i gael digon o uchder i alluogi llongau tal y dydd i barhau ar hyd y ddyfrffordd.
Adeilad
Ceisiwyd cael sêl bendith seneddol i adeiladu'r bont ac fe’i sicrhawyd ym 1900 a dechreuodd y gwaith ym 1902.
Penodwyd Haynes ac Arnodin yn beirianwyr ar y cyd a rhoddwyd y contract i adeiladu'r bont i Alfred Thorne o Westminster.
Costiodd y bont £98,000 i'w chwblhau ac fe'i hagorwyd ar 12 Medi 1906 gan Arglwydd Tredegar o Dŷ Tredegar.
Ffeithiau a ffigurau
|
Prif rychwant
|
645 troedfedd
|
197 metr
|
|
Pellter rhwng wyneb y dyfroedd
|
592 troedfedd
|
180 metr
|
|
Uchder ar lanw llawn i waelod y cebl sy'n croesi
|
177 troedfedd
|
54 metr
|
|
Uchder o dop y tŵr i farc lefel y dŵr
|
242 troedfedd
|
74 metr
|
|
Pellter o'r angor i'r tŵr
|
450 troedfedd
|
137 metr
|
|
Cyfanswm y pellter rhwng yr angorau dwyreiniol a gorllewinol
|
1545 troedfedd
|
471 metr
|
|
Pwysau’r dur ym mhob tŵr
|
277 tunnell
|
282 tunnell fetrig
|
|
Pwysau’r dur yn y prif gebl sy'n croesi
|
539 tunnell
|
548 tunnell fetrig
|
|
Pwysau'r gadwyn
|
16 tunnell
|
16 tunnell fetrig
|
|
Pwysau'r hirgwch a'r ceblau crogadwy
|
35 tunnell
|
36 tunnell fetrig
|
|
Diamedr y prif geblau crogadwy
|
3 modfedd
|
75 milimetr
|
|
Cyfanswm pwysau'r ceblau crogadwy
|
196 tunnell
|
199 tunnell fetrig
|
|
Pwysau pob angor o feini nadd
|
2200 tunnell
|
2236 tunnell fetrig
|
|
Sylfeini'r tŵr
|
|
Diamedr Caisson
|
20 troedfedd
|
6 metr
|
|
Dyfnder y lan ddwyreiniol
|
86 troedfedd
|
26 fetr
|
|
Dyfnder y lan orllewinol
|
78 troedfedd
|
24 metr
|
|
Cyflymder yr hirgwch
|
10 troedfedd yr eiliad
|
3 metr yr eiliad
|
|
Pŵer
|
Cerrynt trydanol uniongyrchol
|
|
|
Moduron
|
2 (35 pŵer ceffyl yr un) |
|