Gwaith wywiad yr onnen cyfredol
Heol Bulmore - Tachwedd a Rhagfyr 2023
Bydd Heol Bulmore yng Nghaerllion ar gau o ddydd Mercher 1 Tachwedd am wyth wythnos tra bydd y cyngor yn cael gwared ar goed sydd wedi'u heffeithio gan glefyd Gwywiad Coed Ynn.
Bydd y ffordd ar gau bob amser i draffig trwodd. Bydd mynediad yn cael ei gynnal i breswylwyr a gwasanaethau hanfodol.
Bydd gwyriadau ar waith drwy gydol y gwaith, a fydd yn cael ei wneud mewn dau gam.
Bydd Cam Un yn gweld Bulmore Road ar gau rhwng New Road yng Nghaerllion a Heol Abernant. Bydd gwyriad yn ei le ar hyd ffyrdd Abernant, Hen Rufeinig a Chatsash.
Bydd Cam Dau yn gweld Heol Bulmore ar gau rhwng Heol Abernant a Lôn Llwynau. Bydd gwyriad ar waith ar hyd rhan agored Heol Bulmore, trwy Gaerllion, Heol Brynbuga, a Threcelyn ar Wysg.
Bydd Cam Un yn dechrau ddydd Mercher 1 Tachwedd. Bydd Cam Dau yn dechrau unwaith y bydd Cam Un wedi gorffen. Bydd rhagor o wybodaeth am hyn yn cael ei rhannu ar ein gwefan a'n sianeli cyfryngau cymdeithasol maes o law. Bydd unrhyw oedi i'r gwaith sy'n cael ei gwblhau hefyd yn cael ei gyfathrebu ar y sianeli hyn.
Bydd ecolegydd ar y safle yn ystod y gwaith i sicrhau nad oes unrhyw goed a allai gynnwys ystlumod neu adar sy'n clwydo yn cael eu torri i lawr. Bydd yr holl goed sy'n cael eu symud yn cael eu disodli gan y cyngor ar sail dau am un.
Mae'r cyngor yn ymddiheuro ymlaen llaw am unrhyw anghyfleustra a wneir gan y gwaith hwn.
Diweddariad - 27 Tachwedd 23
Mae Cam Un bron wedi ei gwblhau cyn belled â Ffordd Abernant. Disgwyliwn y bydd y contractwyr yn gorffen gwaith ar yr adran ddydd Iau 30 Tachwedd.
Bydd dydd Gwener 1 Rhagfyr yn cael ei ddefnyddio i lanhau’r ffordd, a dylai’r ffordd ailagor erbyn diwedd y dydd.
Bydd Cam Dau yn cau o 8.30am ddydd Llun 4 Rhagfyr. Disgwyliwn i’r gwaith barhau tan yr ail neu’r drydedd wythnos ym mis Ionawr 2024, gydag egwyl ar gyfer gwyliau’r Nadolig.
Yn ystod y gwyliau, bydd y ffordd yn cael ei hagor. Disgwyliwn agor y ffordd ddiwedd dydd Gwener 22 Rhagfyr. Bydd yn aros ar agor tan ddydd Mercher 3 Ionawr 2024 pan fydd yn cau eto er mwyn i'r gwaith ailddechrau.
Mae Cam Dau o gyffordd Heol Abernant hyd at dŷ Pwll Bach, ychydig o fewn ffin Sir Fynwy.
Achosir y clefyd gwywiad yr onnen gan y ffwng Hymenoscyphus fraxineus, adwaenwyd yn flaenorol fel Chalara fraxinea.
Rhagwelir y bydd clefyd coed ynn yn heintio bron i 80 y cant o goed ynn y DU ac mae eisoes wedi arwain at gwympo coed yng Nghasnewydd.
Sut olwg sydd ar wywiad yr onnen?
Mae gan wywyiad yr onnen gorff ffrwytho fel madarch sy’n tyfu ar wasarn dail yr onnen sydd wedi’i heintio, gan ffrwydro ar agor yn yr haf a rhyddhau miloedd o sborau i’r awyr, ac yn heintio coed ynn iach.
Ewch i Forest Research i gael rhagor o wybodaeth, gan gynnwys sut i adnabod y clefyd, neu ewch i wefan Coed Cadw.
Rheoli gwywiad yr Onnen yng Nghasnewydd
Arolygir pob coeden sy’n eiddo i’r cyngor i fonitro iechyd ac i nodi unrhyw goed a allai fod yn afiach neu’n achosi risg.
Fel rhan o’r arolygon hyn rydym bellach yn nodi ac yn monitro coed ynn am arwyddion o wywiad yr onnen a byddwn yn trefnu torri coed sydd wedi’u heintio er mwyn atal damweiniau.
Caiff rhai ardaloedd mawr o goed ynn eu torri i lawr gydag effaith sylweddol ar fannau coediog lleol.
Mae gan y Cyngor bolisi o blannu dwy goeden ar gyfer pob coeden a dorrir i lawr ar dir y mae’n gyfrifol amdano, felly bydd coed addas eraill yn cymryd lle unrhyw goed ynn sy’n cael eu torri i lawr.
Gallwch helpu i atal lledaenu gwywiad yr onnen trwy:
- Lanhau eich esgidiau ar ôl ymweld â man coediog
- Peidio â thorri darnau o blanhigion neu ddeunydd planhigion o’r cefn gwlad
- Golchi olwynion ceir neu feiciau er mwyn cael gwared ar unrhyw ddeunydd planhigion neu fwd
Adrodd yn marw Ash
Os byddwch chi'n gweld coeden gyda gwywiad ynn mewn man cyhoeddus, rhowch wybod i ni fel unrhyw goeden beryglus arall.
Neu e-bostiwch Tree.Team@newport.gov.uk
Gwybodaeth i berchnogion coed
Mae ar berchnogion tir ddyletswydd gofal gyfreithiol ac mae’n rhaid iddynt gynnal eu coed mewn cyflwr gweddol ddiogel.
Os oes gennych goeden Onnen ar eich eiddo, rydym yn argymell eich bod yn gofyn i feddyg coed er mwyn gwirio am arwyddion o wywiad yr Onnen.
Dylid torri i lawr coeden y mae arni arwyddion o’r clefyd ac sydd mewn lle lle y gallai achosi difrod i bobl neu eiddo.
Mae’n rhaid i chi sicrhau bod yr holl ganiatadau sydd eu hangen cyn torri coeden i lawr wedi’u cael, gan geisio arweiniad gan feddyg coed neu ymgynghorydd coed.
Gwybodaeth ychwanegol
https://llyw.cymru/sites/default/files/publications/2018-03/clefyd-coed-ynn-taflen.pdf(pdf)
Cyfoeth Naturiol Cymru - Iechyd Coed
Coed Cadw - Gwywiad yr Onnen
Ymchwil Coedwigoedd - Gwywiad yr Onnen
Common sense risk management of trees
Cyswllt
E-bost Tree.Team@newport.gov.uk gydag unrhyw ymholiadau.